Siły i materiały - przyjazny test, cz.5
Wojciech Dindorf
Elżbieta Krawczyk

B52. Gdyby piłka odbiła się od ściany tak, że kąt padania równał się kątowi odbicia, to prawdziwy byłby wniosek:

ściana mogła się nieco ogrzać
odbicie nie musiało być idealnie sprężyste
ściana mogła się nieco zdeformować
ściana mogła być wypukła

B53. Dwie jednakowe kulki z plasteliny zawieszono w jednym punkcie na niciach jednakowej długości. Jeśli jedną odchylono tak, żeby podniosła się na wysokość H nad poziom "zerowy", i puszczono, to po niesprężystym zderzeniu kulki (obie złączone) mogą osiągnąć wysokość:

2H
1/2 H
1/4 H
0

B54. Jeśli kula bilardowa opuszczona na marmurowy blat po każdym odbiciu uzyskuje wysokość o 10% mniejszą od poprzedniej, to opuszczona z wysokości jednego metra powinna po dwóch odbiciach osiągnąć wysokość:

121 cm
90 cm
81 cm
około 50 cm

B55. Jeśli kula bilardowa opuszczona z wysokości H na marmurowy blat traci przy każdym odbiciu 10% energii mechanicznej, to zależność wysokości h, na jaką kula wraca po odbiciu, od ilości odbić n powinna wyglądać tak, jak przedstawia wykres:

I
II
III
IV

B56. Kule bilardowe wykonywano dawniej z kości słoniowej. Dziś tworzywa sztuczne zastępują ten naturalny materiał, który charakteryzował się przede wszystkim bardzo wysokim stopniem:

plastyczności
twardości
sprężystości
rozciągliwości

B57. Kula bilardowa, uderzona kijem lub inną bilą, uzyskuje energię:

potencjalną
kinetyczną
sprężystości
bezwzględną

B58. Gdyby kula bilardowa odbijała się rzeczywiście idealnie sprężyście od bandy, to po odbiciu powinna mieć:

taki sam pęd i energię
taką samą prędkość i kierunek ruchu
takie samo przyspieszenie (bo masa pozostała niezmieniona)
taką samą energię

B59. Jedna z przytoczonych obserwacji świadczy o tym, że bile na stole bilardowym "nie przestrzegają" ściśle zasady zachowania energii mechanicznej. Tą obserwacją jest to, że:

po zderzeniach bile rozchodzą się w różne strony
zderzenia słychać
jak jedna zderza się z drugą, to czasem ta uderzająca zatrzymuje się w miejscu
po zderzeniu bila zaczyna się obracać

B60. Cząsteczki gazu zachowują się tak, jak bile na stole bilardowym, z tą różnicą, że cząsteczki:
I - poruszają się bezładnie w trójwymiarowej przestrzeni
II - energię otrzymują głównie od ścian naczynia, które je więzi
III - poruszaj ą się tym szybciej, im wyższa jest temperatura
IV - zderzają się ze sobą i ze ścianami naczynia niesprężyście Które z czterech zdań dotyczących cząsteczek gazu są prawdziwe?

wszystkie
tylko I
I i IV
I, II, III

B61. Doświadczenie wykazuje, że gdy zmiany objętości gazu w szczelnie zamkniętym cylindrze nie są zbyt wielkie, to przy stałej temperaturze ciśnienie gazu p rośnie tyle razy, ile razy maleje objętość gazu V. Takie stwierdzenie można matematycznie zapisać w postaci:

p + V = const
p * V = const
p/V = const
p -V = const

B62. Doświadczenie podobne do opisanego w zadaniu B61 przeprowadzono z podgrzewaniem gazu, utrzymując stałe ciśnienie. Stwierdzono, że jeśli temperaturę T wyrazi się w skali bezwzględnej (najniższą możliwą jest O K = -273°C), to objętość V zwiększa się tyle razy, ile razy wzrasta temperatura T. Takie stwierdzenie można zapisać w postaci:

V+T = const
V* T = const
V/T = const
V- T= const

B63. Ludzie nauczyli się mierzyć temperaturę, konstruując termometry, w których wykorzystuje się to, że:

podgrzewany gaz zmniejsza swoją gęstość
gaz reaguje na zmianę temperatury inaczej niż ciecz
substancje zwiększają swoją objętość proporcjonalnie do przyrostu temperatury
każda substancja wrze w innej temperaturze


Zadania B64-B69
Kilka ważnych odkryć w fizyce ma różne zastosowania praktyczne. Wymienimy pięć:
I - odkrycie Archimedesa o pływaniu substancji o mniejszej gęstości niż gęstość ośrodka
II - odkrycie Pascala o rozchodzeniu się ciśnienia we wszystkich kierunkach
III - odkrycie Browna o reagowaniu maleńkich pyłków na termiczne ruchy cząsteczek
IV - odkrycie Boyle 'a o zwiększaniu ciśnienia przy zmniejszaniu objętości w stałej temperaturze
V - odkrycie Charlesa o zależności objętości gazu od temperatury przy stałym ciśnieniu

B64. Które z wymienionych odkryć są wykorzystane w balonach na ogrzane powietrze?

wszystkie wymienione
I, II, i V
III, IV, i V
tylko IV

B65. Które z wymienionych odkryć wykorzystujesz, nadmuchując pompką materac turystyczny?

II i IV
I, III i V
tylko IV
wszystkie wymienione

B66. Z którym z wymienionych odkryć jest związane nazwisko polskiego fizyka Mariana Smoluchowskiego?

z I i IV
z wszystkimi
tylko z III
z I, II i III

B67. Ostrzeganie przed przechowywaniem butli gazowych w wysokiej temperaturze jest związane z odkryciem:

II i V
I i III
III, IV, V
IV i V

B68. Które z odkryć potwierdziło, że materia jest zbudowana z cząsteczek, które są w ustawicznym bezładnym ruchu?

wszystkie
II, III, IV i V
III
I, III i V

B69. Które z odkryć znalazły zastosowanie w konstrukcji silników spalinowych (np. samochodowych)?

II i IV
tylko III
I, II, IV i V
wszystkie

B70. Który z czterech wykresów nie może być użyty jako ilustracja prawa Boyle'a-Mariotte'a (przypomnienie prawa: przy stałej temperaturze iloczyn ciśnienia i objętości gazu pozostaje stały)?

I
II
III
IV

B71. Z balkonu wysokiego budynku opuszczono piłeczkę pingpongową. Sporządzono dwa wykresy zależności:
(a) energii potencjalnej od wysokości,
(b) energii kinetycznej od wysokości.
Następnie porównano te wykresy z teoretycznymi, jakie można uzyskać, wykonując takie doświadczenie w próżni.
Okazało się, że:

oba wykresy były takie same
wykres (a) nie różnił się od teoretycznego, (b) był zupełnie inny
(a) był zupełnie inny, zaś (b) był taki, jak teoretyczny
(a) i (b) były zupełnie inne niż przewidywane przez teorię

B72. Horror. Zdarzył się prawdziwy wypadek. Ktoś wypadł przez okno. Detektyw, węszący zbrodnię, chciał koniecznie wiedzieć, z jaką maksymalną prędkością denat uderzył o ziemię. Sobie tylko znanym sposobem, dokonując pomiarów odcisków w glebie i wykonując dziwne doświadczenia, doszedł do wniosku, że prędkość ta mogła wynosić 36 km/h. Wywnioskował więc, że okno, z którego człowiek wypadł, znajdowało się na:

parterze (ok. 2 m)
pierwszym piętrze (ok. 5 m)
trzecim piętrze (ok. 8 m)
piątym piętrze (ok. 11 m)

B73. Na dwóch równoległych torach jechały naprzeciw siebie dwa wózki z jednakowymi prędkościami (spójrz na rysunek). W pewnym miejscu znajdował się podjazd (zjazd). Po przejechaniu tej pochylni wózki znowu poruszały się ze stałymi, choć teraz już różnymi prędkościami. Jedno z poniższych zdań jest na pewno fałszywe. Które?

Żaden z wózków (w idealnych warunkach) nie stracił ani nie zyskał energii.
Oba wózki jednakowo długo przebywały na pochylni.
Wózek, który zjechał na niższy poziom, poruszał się szybciej.
Przyspieszenia obu wózków na pochylni były jednakowe (ale o przeciwnych znakach).

B74. Wróćmy do zadania B25. Powiedzmy, że prędkość obu kulek na poziomych odcinkach toru wynosiła 10 m/s, zaś prędkość kulki na szczycie pagórka spadła do 5 m/s. Ile w takim razie mogła wynosić prędkość kulki na dnie wklęsłego odcinka toru?

15 m/s
więcej niż 15 m/s
mniej niż 15 m/s
blisko 25 m/s

B75. W przezroczystym pudełku na czułej wadze elektronicznej jest uwięziony duży konik polny. Które z czterech zdań na temat reakcji wagi na zachowanie się konika polnego nie jest prawdziwe?

Bardzo czuła waga powinna wskazywać zmianę obciążenia, gdy konik polny rusza "wąsami".
Gdy konik polny podskakuje, waga wskazuje chwilowe zwiększenie obciążenia.
Gdy konik polny "podchodzi do lądowania", waga pokaże chwilowe zmniejszenie obciążenia.
Gdy konik polny wejdzie na sufit, waga wskaże ujemny ciężar.

B76. Aby tu, na Ziemi, znajdować się choć przez chwilę w stanie nieważkości, wystarczy:

całkowicie zanurzyć się w wodzie (np. w basenie kąpielowym)
podwiesić się w kilku punktach na sprężynach
zeskoczyć na przykład z krzesła, by w pierwszej fazie spadania być nieważkim
zjeżdżać z niezbyt stromej górki na przykład na sankach

B77. Po piaszczystej plaży przeszli dwaj chłopcy. Jeden szedł normalnie, a drugi co kilka kroków podskakiwał. Taki wniosek wyciągnął amator-fizyk-detektyw, analizując ślady pozostawione na piasku. Podstawą do jego stwierdzenia mogło być to, że:

ślady stóp nie były jednakowo od siebie odległe
niektóre ślady jednego ze spacerowiczów były głębsze niż pozostałe
jeden z chłopców stawiał raz dłuższe, raz krótsze kroki
podskakujący pozostawiał, poza normalnymi śladami stóp, wyłącznie ślady pięt

B78. Nie wierć się, gdy się ważysz. Wiele jest sposobów na to, by waga łazienkowa wskazała choćby przez chwilę twój ciężar większy niż w rzeczywistości. Która z czterech poniżej przedstawionych metod postępowania nie jest poprawna?

Stojąc jedną nogą na podłodze, drugą naciskać powoli, ale coraz mocniej na wagę.
Stojąc obiema nogami na wadze, unieść raptownie obie ręce do góry.
Ważyć się w windzie w chwili, gdy winda rusza do góry.
Ważyć się w windzie w chwili, gdy winda, zjeżdżając w dół, zatrzymuje się.



Wersja do druku


do góry