Informacje, dźwięki, światło, oko, ucho - przyjazny test, cz.8
Przyjazne testy FIZYKA dla gimnazjum
Wojciech Dindorf
Elżbieta Krawczyk




C27. Fale poprzeczne tym się różnią od fal podłużnych, że:
rozchodzą się w poprzek zamiast wzdłuż ośrodka
drgania zachodzą prostopadle do kierunku przemieszczania się fali
"odmawiają" rozchodzenia się we wszystkich kierunkach
wymagają materialnego ośrodka - w próżni się ich nie spotyka



C28. Jeśli przyłożysz ucho do dużej muszli lub nawet do rury od odkurzacza, usłyszysz jeden wyróżniający się ton, tym niższy, im większa muszla lub im dłuższa rura. Zjawisko to tłumaczy się:
"zapamiętaniem" hałasu, jaki miał miejsce podczas wytwarzania muszli lub rury
wydawaniem dźwięku przy nieznacznym pocieraniu muszli lub rury
rezonansem powietrza zawartego w rurze lub muszli z drganiami dochodzącymi z zewnątrz
zamianą energii fali na energię akustyczną



C29. Na rysunku zaznaczono cztery łódki. Jeśli któraś z nich znajduje się pod mostem, to jest to łódka numer:
1
2
3
4








C31. Dwa płaskie lustra mogą dać (teoretycznie) nieskończenie wiele obrazów jednego przedmiotu tylko wtedy, gdy płaszczyzny odbijające:
są do siebie równoległe i obie zwrócone do przedmiotu
są do siebie równoległe i jedna z nich jest zwrócona do przedmiotu
są do siebie prostopadłe, a przedmiot jest umieszczony na dwusiecznej kąta między lustrami
tworzą jakikolwiek kąt ostry, a przedmiot dotyka jednego z luster



C32. Puszczanie "zajączków" wiąże się z ciekawym zjawiskiem, wynikającym z prawa odbicia: jeśli kąt, o jaki obracamy płaszczyznę zwierciadła, wynosi α, to kąt, o jaki przesunie się odbity promień, wyniesie:
α
1/2 α
2 α
4 α



C33. Gdy na kartce leżącej na stole postawisz przed sobą pionowo zwierciadło, to kształt narysowany na kartce przed zwierciadłem tak, jak na rysunku:

L

zobaczysz w zwierciadle jako:
A
B
C
D



C34. Stoisz przed pionowo powieszonym płaskim lustrem. Jeśli chcesz zobaczyć siebie z czapką i butami, potrzebujesz lustra, którego wysokość powinna być równa co najmniej:
połowie twojej wysokości
twojej wysokości
ćwiartce twojej wysokości
A, B lub C, lub jeszcze innej, w zależności od odległości od lustra



C35. Obraz rzeczywisty różni się tym od obrazu pozornego, że obraz rzeczywisty:
można oglądać tylko na ekranie, zaś pozorny - bezpośrednio
można oglądać i na ekranie, i bezpośrednio - a pozorny tylko bezpośrednio
jest miejscem, w którym promienie kończą swój bieg 
jest zawsze mniejszy od przedmiotu



C36. W lustrze wody odbija się drzewo rosnące na brzegu. Taki obraz zakwalifikujesz jako:
prosty, rzeczywisty
odwrócony, rzeczywisty
prosty, pozorny
odwrócony, pozorny



C37. W sklepach (jako ochrona przed złodziejami) i na niebezpiecznych odcinkach dróg (aby zapobiec wypadkom) używane są zwierciadła:
płaskie
kuliste wypukłe
kuliste wklęsłe
cylindryczne



C38. Ktoś powiedział, że zwierciadła wklęsłe i wypukłe różnią się niewiele, ponieważ oba rozpraszają padające na nie równoległe strumienie światła. Wybierz zdanie, które najlepiej komentuje tę wypowiedź.
Ten ktoś nie uczył się fizyki i nie wie, że zwierciadło wklęsłe nie rozprasza, ale skupia światło.
Słusznie, tylko że zwierciadło wklęsłe rozprasza światło po uprzednim zogniskowaniu wiązki w jednym punkcie.
Słusznie, dlatego oba rodzaje zwierciadeł można stosować we wstecznych lusterkach samochodowych.
Nieprawda, zgodnie z prawem odbicia strumień światła odbity od zwierciadła wklęsłego kończy bieg w ognisku.



C39. Na rysunku widzisz laryngologa, który, chcąc dobrze przyjrzeć się twoim migdałkom, używa zwierciadła wklęsłego po to, by oświetlić badany obszar:
oraz zobaczyć jego powiększony obraz rzeczywisty
i zobaczyć jego obraz pozorny powiększony
ogniskując na nim światło odbite od lustra
rozpraszając światło z odpowiednio ustawionej lampy



C40. Lusterko wsteczne w samochodzie jest zwierciadłem:
płaskim, by to, co się dzieje z tyłu, widzieć w naturalnych rozmiarach
wklęsłym, by widzieć w powiększeniu zagrożenie, jakie może się czaić od tyłu
wypukłym, by zwiększyć pole widzenia
prostokątnym, ponieważ tylko takie można ustawiać pod dowolnym kątem



C41. Dwie identyczne soczewki płasko-wypukłe o ogniskowej f złożone razem płaskimi stronami dadzą soczewkę dwuwypukłą o odległości ogniskowej:
f
1/2 f
2f
f2



C42. Popatrz na wzór soczewkowy: 1/x + 1/y = 1/f. Dla danej soczewki wielkością, którą można wypisać na soczewce jako jej cechę charakterystyczną, jest:
odległość obrazu od soczewki y
odległość przedmiotu od soczewki x
odległość ogniskowa soczewki f
wszystkie trzy wielkości: x, y i f



C43. Z wzoru soczewkowego (patrz zadanie C42) wynika, że wzór pozostaje w mocy, gdy (choćby przez pomyłkę) zamieni się miejscami we wzorze wielkości:
x i y
x i f
y i f
1/x i 1/f



C44. Mając do dyspozycji jedną soczewkę skupiającą, nie można zbudować choćby najprostszego:
teleskopu
projektora
powiększalnika
aparatu fotograficznego



C45. Z czterech par przyrządów optycznych wybierz tę, o której można powiedzieć, że zasada działania obu przyrządów jest taka sama:
mikroskop i lupa
rzutnik do przezroczy i powiększalnik fotograficzny
luneta astronomiczna i aparat fotograficzny
oko i rzutnik pisma





C46. Mogąc użyć tylko jednej soczewki, aby oglądnąć bardzo mały detal na znaczku pocztowym, filatelista sięgnie po soczewkę:
a
b
c
d



C47. Mając do dyspozycji tylko soczewki pokazane na rysunku, można by się przymierzyć do skonstruowania trzech z czterech wymienionych niżej przyrządów. Wyjątkiem jest:
teleskop 
lornetka polowa
mikroskop
monokl (pojedynczy okular) dla krótkowidza



C48. Soczewką skupiającą o najdłuższej ogniskowej jest soczewka:
a
b
c
d



C49. Do zapalenia ogniska "od Słońca" wykształcony harcerz skorzystałby z soczewki:
a
b
c
d



C50. Jeśli chcemy użyć soczewki jako szkła powiększającego (lupy), z jakiego korzysta na przykład zegarmistrz czy filatelista, przedmiot i oko powinny się znaleźć w jednym z proponowanych ustawień (po przeciwnych stronach soczewki):
          obserwowany przedmiot                                oko
blisko soczewki, nie dalej niż f              blisko soczewki dalej niż 2 f
blisko soczewki nie dalej niż f                gdziekolwiek
między f i 2 f                                          gdziekolwiek
dalej niż 2 f                                            dalej niż 2 f



C51. Patrząc przez soczewkę skupiającą na odległe przedmioty, widzimy je pomniejszone i odwrócone. "Je" to znaczy w bardziej precyzyjnym języku:
obrazy rzeczywiste przedmiotów
obrazy pozorne przedmiotów
przedmioty, które uległy zniekształceniu przez soczewkę
obrazy przedmiotów zniekształconych przez soczewkę.



C52. Na rysunku przedstawiono bieg promieni świetlnych, które pozwalają nam zobaczyć powiększony obraz P' przedmiotu P. Wybrane zostały tylko dwa promienie, ponieważ:
tylko dwa zwykle wychodzą ze szczytu strzałki
do przeciętnego oka nie mogą wejść więcej niż dwa promienie
bieg tych dwóch promieni jest nam najlepiej znany
tylko te promienie są posłuszne prawom załamania światła



C53. Z czterech zdań dotyczących rysunku do zadania C52 jedno jest fałszywe. Które?
Ognisko F' musi być tak samo odległe od środka soczewki, jak ognisko F.
Oko może być umieszczone bliżej lub dalej niż to pokazano na rysunku.
Dwa promienie pokazane na rysunku nie muszą trafiać do oka, by można było zobaczyć obraz w miejscu pokazanym na rysunku.
Gdyby przedmiot umieścić w miejscu, gdzie pokazano obraz, jego obraz powstałby tam, gdzie narysowany jest przedmiot.



C54. Judasz (wizjer) - optyczny przyrząd instalowany w drzwiach - musi być zbudowany z dwóch soczewek. Taki wniosek można wysnuć z tego, że:
przez judasza widzimy obraz pomniejszony
obraz uzyskany za pomocą judasza jest zniekształcony
gdyby judasz był zbudowany z jednej soczewki, to w obie strony działałby jednakowo
judasz daje duże pole widzenia



C55. O zasadzie działania jednej z wymienionych par przyrządów optycznych można powiedzieć, że jest taka sama, tylko wystarczy przedmiot i obraz zamienić miejscami. Taką parę stanowi:
lupa i luneta
luneta i projektor (rzutnik przezroczy)
projektor i aparat fotograficzny
aparat fotograficzny i lupa



C56. W którym z czterech zestawów uszeregowano soczewki według rosnącej wielkości ich średnic?
obiektyw mikroskopu, obiektyw lunety (astronomicznej), okular mikroskopu, okular lunety
okular lunety, okular mikroskopu, obiektyw lunety (astronomicznej), obiektyw mikroskopu
obiektyw mikroskopu, okular mikroskopu lub lunety, obiektyw lunety (astronomicznej)
obiektyw lunety (astronomicznej), okular mikroskopu, obiektyw mikroskopu, okular lunety



C57. Fala świetlna, przechodząc z powietrza do szkła, zawsze zmienia prędkość:
ale nie zawsze zmienia kierunek rozchodzenia się
a kierunek zmienia tylko wtedy, gdy kąt padania na powierzchnię szkła jest większy niż 90o
oraz częstotliwość
na większą niż miała w powietrzu





Wersja do druku


do góry